Welkom

Mijn reis gaat binnenkort van start.

Op 31 december vertrek ik vanuit Amsterdam naar Australië. Het wordt een ommelandse reis; via Shanghai, Auckland zal ik uiteindelijk op 2 januari in Brisbane aankomen. Mariette, reisgenote in Australië, is dan 2 uur eerder dan ik gearriveerd.  We gaan allereerst bij Carla&Leo & kids vertoeven; even bij komen van de reis en vervolgens van de "Gold Coast" genieten. Het "laid back" gevoel aan den lijve (met zonnebrandfactor 50+) ondervinden!

-------------

Op 2 januari ben ik in de ochtend aangekomen op het vliegveld van Brisbane. Hier werd ik door Mariette en Leo opgehaald om naar Tamborine, waar Carla&Leo met Alec&Jesse wonen, te vertrekken. In de namiddag hebben we het vriendelijke stadje met veel houten huizen in victoriaanse stijl verkend en een wandeling gemaakt in een N.P.  In deze regio zijn veel nationale parken( rainforrest) en vineyards. 

De Gold Coast (Cabarita en Burleigh Heads) hebben we op 3 januari bezocht, de zon liet het helaas even afweten. Op 4 januari zijn we allereerst naar de huisarts praktijk van Carla gegaan. Hier kon Mariettte haar vinger nog even laten onderzoeken. We zijn vervolgens weer naar een N.P. gegaan om de prachtige natuur te aanschouwen. 

Deze dagen staan in het teken van het leven van Carla&Leo in Tamborine. Het is erg leuk om te zien hoe zij hier enorm genieten van de rust, hun gezinsleven, de natuur en de vriendelijke, sportieve Australiërs. 

Het is vandaag 10 januari, een week geleden ben ik gearriveerd in Australie, en ik voel me bijna al een Aussie ;-)!  De Australiërs zijn gek van sport. Veel sporten zijn meegenomen door de Engelsen, zoals rugby en cricket. Boogie boarding, surfen, Europees voetbal en (niet te vergeten) tennis zijn eveneens populair. Gisteren heb ik op de tennisclub van Carla&Leo een balletje geslagen. Na 3 uur tennissen (dubbelen) was ik kapot: de hitte is overweldigend. Respect voor alle tennissers die in deze warmte vijfsetters  spelen! 

De afgelopen dagen hebben we veel tripjes gemaakt vanuit Tamborine. Op 6 januari hebben we een prachtige wandeling gemaakt door N.P. Springbrook, waar prachtige watervallen (Twin Falls) zijn. Aan het eind van de dag even uitgewaaid op het strand aan de Gold Coast, Broadbeach. Tijdens de autorit naar het N.P. kwamen we een Walibi, kleine kangaroo, tegen.  Coolangatta en Byron bay, de jetset van Sydney komt tegenwoordig naar dit hippie dorp, hebben we aangedaan op 7 januari. Hier hebben we heerlijk van het strand leven genoten. Na een dag strand hebben we vervolgens onze gympen de volgende dag aangetrokken om een mooie wandeling te maken in N.P. O' reilly's. In de namiddag weer vertoeft op het strand van Broad Beach, voor het ultieme vakantie gevoel! 

Afgelopen week hebben Carla&Leo ons enorm warm ontvangen in hun huis in Tamborine. Ze hebben ons continue voorzien van tips voor daytrips, als Mariette en ik met z'n tweeën erop uit gingen. Het links rijden gaat ons gelukkig makkelijk af (de eerste seconden in de auto even weer resetten;-)) Daarnaast zijn we ook meerdere malen met z'n allen op stap geweest. Het was erg gezellig en het voelde alsof je ze enkele weken geleden nog had gezien, terwijl ze al weer 3,5 jaar in Tamborine dichtbij de Gold Coast wonen. 

Vandaag (12 januari) zijn we met het vliegtuig vertrokken naar Airlie Beach. Hier verblijven we 4 dagen en ons relaxte leven staat hier in het teken van boottrips: tallship sailing tour, incl. snorkeling, en ocean rafting rond The Whitesunday Islands, waar het mooiste strand van Australie is. Kortom: Paradise!

De film Pirate of the Caribbean is hier opgenomen dus dan weet je ongeveer hoe blauw het water is ;-)! 

De Whitesunday Islands vormen een groep van 74 eilanden in het Great Barrier Reef Marine Park op 1140 km ten noorden van Brisbane. Deze eilanden behoren tot de indrukwekkendste bezienswaardigheden van Australie. 

Een fijne bijkomstigheid van Australie is dat de koffie voortreffelijk smaakt en de wijnen ( tja, een wijnland) zijn hier ook fantastisch. Na al het  "moois " zijn het toch de usual things die momenten versterken. 

Het is vandaag zaterdag 16 januari en we vertrekken vanuit Airlie Beach met het vliegtuig via Brisbane naar Adelaide. Vanuit Adelaide gaan we beginnen aan de Great Ocean Road. Dit gaan we doen met L&C en kids, die vandaag ook naar Adelaide vliegen. De ocean road gaan we dus gezamenlijk ondernemen en sluiten we af in Melbourne, waar we de Australlian Open gaan bezoeken. De dagen die we vertoefden op de zee om de Whitesunday Islands Natural Park te ontdekken waren zeer bijzonder ( foto's spreken voor zich ;-)).  Afgelopen woensdag hebben we op een tall shop de diverse eilanden aangedaan en 2 dagen later hebben we andere eilanden verkend met een rafting boat, hierdoor konden we ook bij het mooie strand van Whitehaven Beach komen. De diverse kleuren van de zee zijn prachtig, alleen jammer dat je een string suit moet aantrekken om ter water te gaan vanwege de levensgevaarlijke kwallen, en de onderwaterwereld is fenomenaal.  Het is een van de mooiste snorkel locaties ter wereld!  De Ocean rafting trip vond ik uiteindelijk de leukste excursie, voor meer informatie zie www.oceanrafting.com.au. 

Op de Airport van Adelaide hebben we onze huurauto, die we tot Melbourne zullen gebruiken, opgehaald om onze reis voort te zetten en over de Great Ocean Road, een van de mooiste autoriten  ter wereld, naar Melbourne te gaan. Op 17 januari hebben we Adelaide, Glenelg, verkend en hebben we een collega/vriendin (Pink) van Carla bezocht. Daar hebben we een heerlijke lunch verorberd en genoten van het uitzicht over zee. Zij woonden in een prachtig (modern, open) huis, die van alle gemakken voorzien is.  Op een gegeven moment ging het shark alarm af. Een helicopter circuleerde boven de kuststrook en gaf het signaal af. Een witte haai van 6 a 7 meter was gesignaleerd voor de kust. 

Onze eerste autorit was ongeveer 350 km naar het kustplaatje Robe. Vandaag (18e) zijn we aangekomen in Warrnambool. Tijdens deze rit hebben we mountain Gambier en het kratermeer Blue Lake  aangedaan. De autoreis voert ons door goudgele glooiende landschappen, waar zwarte koeien en (merino) schapen grazen. 

De laatste dagen van de roadtrip waren het indrukwekkenste. Op de 3e dag hebben we onze reis voortgezet langs de oceaan rijdend over kronkelende wegen door een glooiend landschap met charmante kustplaatsen. De eerste stop was in Grotto, een populaire rotspoel onder de klif, te Peterborough. De poel was sereen blauw van kleur en het uitzicht over de klif was geweldig. Op deze plek werd ik voor het eerst geconfronteerd met enkele vliegen, die hier op je huid plakken, ik was alvast voorbereid op wat nog zou komen in de woestijn. De volgende stop was bij de Twelve Apostels, de 12 twaalf rotsblokken voor de kust, die een spectaculaire uitzicht bieden. Na de wandeling, zijn we gaan relaxen op Johanna Beach, een beroemd surfstrand. We hebben overnacht in Apollobay, schreeuwerig plaatsje (iets te veel kermis), waar we geweldig gegeten hebben bij een Italiaans restaurant. Het eten is overigens erg lekker in Australie. Naast de Engelse invloeden, o.a. fish and chips, zijn er veel goede  Aziatische restaurants. 

Op de laatste dag van de Great Ocean trip hebben we o.a. het plaatsje, Lorne, bezocht. Hier hebben we allereerst een wandeling gemaakt naar de watervallen om vervolgens te genieten op de boulevard van smoothies en koffie. Het is een van de gezelligste plaatsen van de roadtrip. In Torquay hebben we  een lange strandwandeling gemaakt over het weidse strand. De dag eindigden we in een restaurant aan de boulevard van Melbourne, waar we in St. Kilda een geweldig B&B adres hadden. Op donderdag, 21 januari, zijn  we naar de Australian Open, dagpas, gegaan om de grote tennissterren van het moment te aanschouwen. Tenniswedstrijden van o.a. Monfils, Keys hebben we gezien in Margaret Arena en op de bijbanen speelden de Nederlanders. We hebben o.a. Roge (NL dubbelaar) zien spelen. Op vrijdag zijn we eerst de stad gaan verkennen: National Gallery bezocht en genoten van het uitzicht op de 300 meter hoge Eureka tower. In de avond hebben we in het Rod Laver stadion, het eerste schuifdakstadion van de wereld, waar 15.000 bezoekers kunnen plaats nemen. Hier zagen we o.a. Serena Williams, die door haar aanvallende en secure spel indruk op ons maakte, spelen. Aan het eind van de avond hebben we afscheid genomen van Carla &Leo en kids. 

De volgende dag zijn Mariette en ik naar Sydney gevlogen. Het is een immens groot land dus om de haverklap pak je hier het vliegtuig om tijd te besparen. In Sydney hadden we een B&B in de gezellige wijk, Balmain, met vele kleine houten Victoriaanse huizen. Sydney heeft een klein centrum voor een grote stad met miljoenen inwoners. Wij hebben Sydney voornamelijk verkend met de ferry omdat je zo de stad het beste kan aanschouwen.  Allereerst zijn we naar het Operahouse, de icoon van de stad, gegaan en hebben we daar in de zon een gin & tonic (g&t), hier ook enorm populair, gedronken. Het operahouse valt m.n. op door het dak, dat ' s avonds mooi verlicht is. Schuin tegenover het operahuis bevindt zich de Harbourbridge, die het Noorden met de rest van Sydney verbindt. Na een lange drukke reisdag had ik enorm veel zin in om te gaan slapen. Ik heb eerst een dode kakkerlak uit de lakens moeten halen om daarna van mijn nachtrust te kunnen genieten. Kakkerlakken, een keer wat anders dan muizen, schijnt een enorm probleem te zijn in Sydney. 

De volgende dag hebben we de walk van Coogee naar Bondi gemaakt. Het is een wandeling van ongeveer 2  uur langs de kust, waar je verschillende stranden met " nature pools" aandoet. Vanuit Watson bay zijn we weer met de Ferry naar het centrum vertrokken om daar in het Hyde park een festival gade te slaan. 

Op de laatste dag van Mariette haar vakantie  zijn we naar Manly, voorstadje van Sydney, vertrokken om daar te fiets de omgeving te verkennen. Het is een geweldige dag trip geworden en ik kan iedereen aanraden om hier even te vertoeven om de drukte van de stad te ontvluchten (mocht je in Sydney zijn).  Na een heerlijke vakantie samen is Mariettte de volgende dag naar NL vertrokken en zet ik mijn reis alleen voort. Op 26 januari was het Australian day, soort Koningsdag, en heb ik in de wijk Rocks genoten van optredens en streetfood. Op de 27e ben ik vroeg in de ochtend met het vliegtuig vertrokken naar Alice Springs, woestijn,  om van daaruit aan de "Rock tour" te beginnen. In Alice Springs wonen veel aboriginals en dat was duidelijk zichtbaar in het straatbeeld: aboriginals zaten in het gras onder bomen en uit een cafe werd een dronkende aboriginal gehaald door de politie. 

Drank en drugs problemen komen veel voor bij de aboriginals.  Je voelt in de stad ook 2 groepen mensen: de aboriginals en de aussie's (en enkele toeristen). 

Tijdens mijn reis door Australie las ik over: the stolen generations. Dit is een term voor ongeveer 100.000 kids van Australische aboriginals die tussen 1910-1970 door de overheid van hun familie werden gescheiden om ze te integreren in de blanke samenleving. Aboriginal kinderen werden dus bij hun ouders weggehaald met alle (sociale, culturele) gevolgen van  dien. 

De 3-daagde" Rock tour " is vroeg in de ochtend (continue ' s nachts wakker of de wekker wel zou gaan. :-)) van start gegaan. Op de eerste dag maak je veel kilometers (400 km) en hebben we een walk gedaan in Kings canon.  Je moest 3 liter water meenemen anders mocht je er niet aan deelnemen. Welcome to the desert!  Het was een prachtige omgeving, ik genoot er helaas iets minder van omdat er voortdurend vliegen om me hoofd circuleerden. Om weerstand te bieden aan de vele vliegen, hebben we ons uitgerust met een vliegennet over ons hoofd. Tijdens het middag eten ( in de avond zijn ze er niet) was het nog wel een uitdaging om je eten zonder een vlieg te verorberen. Het was een camping tour dus we sliepen in een swag, Australische slaapzak, onder een prachtig sterrenhemel en we hebben op een kampvuur het eten gemaakt. Het eten smaakte overigens erg goed. De volgende dag hebben we een wandeling gemaakt bij Kata Tjuta, indrukwekkende rotsformaties en zijn we in de namiddag naar Uluru (Ayers rock) gereden. Hoe dichterbij je komt, hoe interessanter Uluru is. Uluru is 345 meter hoog, 2 km lang en een omtrek van ruim 8 km. Het is het meest herkenbare natuurlijke object, monoliet, ter wereld en het is minder rood dan de postcards doen geloven. In de avond  hebben we op een afstand Uluru bij zonsondergang geobserveerd. Het weer was een klein beetje spelbreker waardoor we niet een goede zonsondergang konden bewonderen. De volgende ochtend vroeg uit de veren om een zonsopkomst bij te wonen. Die pakte goed uit: de rock werd door verschillende kleuren belicht.

Op de derde dag van de tour ben ik in de middag vanaf Uluru ( goedkoopste connectie en hoef je niet terug te rijden naar Alice Springs) naar Sydney gevlogen. Hier heb ik in een geweldig hotel (deal of the day, van booking.com), St. John's College in de wijk Camperdown, overnacht. Ik heb hier als een roos geslapen (was ook nodig :-)) en genoten van een zeer uitgebreid ontbijt opgediend in een kerk. De volgende dag heb ik de trein gepakt naar Katoomba om de Blue mountains te gaan ontdekken. 

In Katoomba heb ik in een jeugdherberg, dichtbij de Three sisters vertoefd. De blue mountains is een prachtig gebied, de naam komt voort uit de blauwe gloed van de eucalyptus bomen, die hier in grote aantallen aanwezig zijn in dit gebergte. Hier kan je prachtige wandelingen maken en het is slechts 2 uur (openbaar vervoer) rijden van Sydney. 

Op 2 februari ben ik vanuit Sydney met Air new zealand naar Auckland gevlogen. Mijn geweldige Australië avontuur zit er alweer op!

Nieuw Zeeland

In Nieuw Zeeland heb ik de eerste dagen doorgebracht in Auckland, de grootste stad van NZ en ook wel de culturele hoofdstad van het land genoemd. Het victoriaanse erfgoed, slapende vulkanen en een bruisende sfeer langs de kades maken de city of sails, vanwege drukbezochte jachthavens, een van de interessantste havensteden in de Pacific. De voorsteden/eilanden kan je per Ferry bezoeken en daardoor lijkt de stad een beetje op Sydney.  Vanuit Auckland heb ik me georiënteerd op de reis die ik door het spectaculaire landschap ga maken. Dit land ga ik grotendeels per bus verkennen dus ik moest allereerst een goede organisatie hiervoor vinden. Intercity is het geworden en bij deze organisatie heb ik een flexibel pas van 60 uur gekocht. Mijn plan is om allereerst het subtropische noorden, Bay of Islands, te ontdekken en van hieruit af te dalen naar het zuidereiland, waar ik de meeste dagen wil vertoeven omdat dit gedeelte volgens de boeken en verhalen het meest indrukwekkende gebied is.

Op 3 februari heb ik de belangrijkste bezienswaardigheden van Auckland aangedaan. Op de Skytower heb je prachtig uitzicht over de stad en krijg je een goede indruk van de vele havens. De lift van de Skytower is voorzien van veel glas, waardoor de reis naar beneden spectaculairder wordt, en de schacht is dus duidelijk zichtbaar. De Skytower wordt overigens prachtig verlicht in de avond, waardoor je prachtige skyline foto's kan maken. Daarnaast een stadswandeling gemaakt en uiteindelijk in de avond een hapje gegeten bij een Indiaans restaurant aan de kade om de zonsondergang waar te nemen. De volgende dag ben ik met de ferry, vanuit het stadscentrum 10 minuten,  naar Devonport, het victoriaanse dorp aan zee, vertrokken. Devonport heeft zijn dorpssfeer behouden en heeft veel oude straten met leuke winkels en restaurants. Een klim van 10 minuten brengt je naar de vulkaankegel, Mount Victoria, waar je prachtig uitzicht over Auckland en de omringende wateren hebt. Na 2 dagen geamuseerd te hebben in de stad, ben ik vervolgens op 5 februari op de bus gestapt naar Paihia, het toeristencentrum van de bay of Islands. Tijdens de busrit kreeg ik direct al een indruk van het gevarieerde (heuvelachtige) landschap van NZ. Enorme kuddes met schapen passeerden de revue. NZ is met 30 tot 40 miljoen schapen een belangrijke producent van wol en schaapsleer. In de winkels worden veel merino wollen truien aangeboden, erg jammer dat ik het niet allemaal mee kan nemen :-). Mijn grote rugzak weegt ongeveer 18 kilo en mijn kleine rugzak 5 kilo en daar wil ik het voorlopig graag bij laten. 

Op 6 februari, Waitangi day, heb ik in de ochtend enkele festiviteiten bijgewoond in Waitangi. De Maori's laten dan hun oorlogsschepen te water en dit gaat gemoeid met een uitgebreide ceremonie. In de middag ben ik met de boot naar Russell gegaan. Dit is een gezellig dorp in de bay of Islands, minder commercieel dan Paihia. 

Veel Kiwi's dragen tatoeages en ik vermoed dat dit voortkomt uit de gewoontes van de Maori's. Deze periode heb ik enkele excursies gemaakt o.a. naar het noordelijkste puntje van NZ, de vuurtoren Cape Reinga, waar twee zeeën samenkomen. Op de terugreis, bij laag water, hebben we een busrit gemaakt over Ninety Mile Beach en we zijn zandsurfend over de Te Paki Sand Dunes gekomen. Op een bootexcursie (helaas minder goed weer:-))  hebben we dolfijnen en The hole of the rock gespot. 

Het verre noorden is de warmste regio van het land en heeft veel afgelegen baaien, stranden en Maoridorpen. De Maori cultuur heeft hier veel meer aanzien, in vergelijking met de Aboriginal cultuur in Australie. Op 11 februari ben ik in Taupo aangekomen. Deze stad ligt aan de noordoostkant van Lake Taupo, het grootste meer van NZ. Het meer werd gevormd door een vulkaanuitbarsting en lijkt wel een binnenzee, met op de achtergrond de indrukwekkende vulkanen van het Tongariropark. In de middag een wandeling van 3,5 uur gemaakt naar Huka Falls. Taupo ligt aan de bron van de langste rivier NZ, de Waikato, die vanaf het meer naar Huka Falls stroomt.  Tijdens de wandeling passeerde ik veel warmwater baden en een plek waar je kan bungee- jumpen. Het is een fijne plaats om te vertoeven: gezellige sfeer, prachtige vergezichten en veel outdoor activiteiten. In dit gebied ben ik gaan river raften, altijd weer leuk om te doen! 

Op 14 februari  heb ik mijn reis voortgezet naar Wellington, de hoofdstad van NZ. In Island Bay, wijk in het zuiden van Wellington, had ik een leuk airbnb adres gevonden en daar in de omgeving kon je prachtig langs het strand lopen. In de ochtend was er een kleine aardbeving, welcome to NZ!, waar ik overigens niets van gemerkt heb. In Wellington heb ik het nationale museum van NZ, Te Papa, bezocht. Dit werd mij door velen aangeraden en het was ook de moeite waard! Daarnaast heb ik geslenterd en een hapje gegeten aan de waterkant van het centrum, waar veel bedrijvigheid is.  Op 16 februari heb ik de Interislander ferry genomen naar het zuidereiland en kwam ik aan in de mooie haven van Picton. Tijdens de boottocht word je getrakteerd op prachtige waterwegen: de prachtige Marlborough Sounds, een van de mooiste wateren van N.Z.  De vele inhammen, waterwegen, baaien en eilanden van de Sounds zijn ontstaan doordat de grootste (2) eilanden van het land al miljoenen jaren naar elkaar toe bewegen. 

Op 17 februari heb ik een excursie gemaakt door dit mooie gebied. In de ochtend met een kleine boot langs de verschillende eilanden gevaren en vervolgens werd ik op een van de eilanden afgezet waar ik een wandeling, Queen Charlotte track, van 3 uur heb gemaakt. Tijdens deze wandeling heb ik een enorme plens bui, die gemoeid ging met stevige wind, meegemaakt en kwam ik uiteindelijk ijs koud in een idyllische baai aan, waar ik in een oud hotel kon schuilen en van de welverdiende warme chocolademelk kon genieten. 

Op 18 februari heb ik mijn reis voortgezet naar Nelson. In Fellworth house for solo travellers, monumentaal pand aan de begin van de heuvel, dichtbij the center of N.Z. heb  ik genoten van een geweldig  uitzicht over Nelson en veel comfort. De volgende dag heb ik een  wandeling gemaakt door het gezellige  en zonnigste  stad van het zuidereiland. Tevens ben ik naar een ander onderkomen, een super fijn airbnb adres dichtbij zee, vertrokken waar ik een week zal verblijven. Qua overnachting gaat mijn voorkeur uit naar een gezellig "boutique" hotel of pension, die zijn vaak duur. Ik vertoef daarom veelal in airbnb adresjes in steden (makkelijk te bereiken met openbaar vervoer) en in dorpen, waar ze minder lodgements hebben en waar goed geprijsde airbnb adresjes veelal ongelegen gesitueerd zijn, overnacht ik regelmatig in een jeugdherberg. Mijn voorkeur gaat dan uit naar een singleroom, vergelijkbaar met hotelkamer, maar regelmatig komt het voor dat ze dit niet hebben en ben ik aangewezen op een slaapzaal. In een jeugdherberg kom je overigens niet alleen backpackers tegen, ook veel ouderen o.a. gepensioneerden. 

Nelson is een heerlijke locatie om even tot rust te komen ( ja, reizen kan af en toe ook vermoeiend zijn -:)) en is een goede locatie om de omgeving te verkennen o.a. Abel Tasman park. Het park is het kleinste N.P. van N.Z. maar waarschijnlijk een van de beroemdste. De vele baaien, lagunes, goudgele stranden en het kalme, heldere water  trekken veel bezoekers. Ik heb 2 excursies gemaakt naar het park. Allereerst een zee kayak en water taxi tour, die vanuit het dorp Motueka van start ging. De water taxi heeft ons afgezet in Bark Bay, waar we (met een NL dame, die ik in Picton had ontmoet) eerst van het ongerepte strand hebben genoten om vervolgens te gaan zee kajakken. We zaten in een kajak (met roer) voor 2 personen. Ik zat achterin en moest met mijn voeten sturen. Tijdens deze mooie tocht zijn we langs een eiland gevaren met zeehonden. De tocht duurde 2,5 uur en dat vonden we lang genoeg omdat het echt hard werken is in een zee kajak op open zee, langs de kust strook. Deze zee kajak wordt ook wel gekscherend het divorce bootje genoemd! 

De tweede excursie die ik heb ondernomen was een wandel en cruise tocht naar Aworea en Tonga Bay. Ik vertrok met een seashuttle boat naar Aworea, daar was een geweldige lodgement in the middel of nowhere, waar ik een heerlijke lunch heb verorberd om daarna ruim anderhalf uur door het rainforrest en over mooie ongerepte stranden te gaan wandelen. Het was een prachtige wandeling, die vergezeld ging met veel zandvliegen :-)! 

In het plaatsje Nelson ben ik meerdere malen naar het strand geweest en heb de heuvel beklommen naar the centre of N.Z., waar je een prachtig uitzicht hebt over de zee maar ook het binnenland, met zijn prachtige valleien en vergezichten. Qua eetgelegenheden kan je te kust en te keur gaan in Nelson. Het (diner) eten vind ik overigens in Australie lekkerder dan in NZ of de verkeerde restaurants uitgezocht :-)! In NZ kom je regelmatig in plaatsjes waar je goed moet zoeken naar een gezellig restaurant met goed eten. Veel plaatsjes die je onderweg tegenkomt zien er armoedig uit, daarnaast zie je veel oude auto's van 20 jaar geleden rondrijden. Al met al is het duidelijk zichtbaar dat de levensstandaard hier lager is dan in NL of in Australie. Op donderdag 25 februari ben ik met de intercity bus naar Christchurch vertrokken. De reis voerde door het belangrijkste wijngebied, Marlborough, en langs de prachtige kustlijn van Kaikoera. Christchurch is de meest Engelse stad van NZ. Door de aardbeving, die 5 jaar geleden heeft plaats gevonden, zijn er veel oude gebouwen (totaal 1500 gebouwen/huizen) verloren gegaan in het centrum van de stad. De wederopbouw verloopt nog niet voorspoedig en dat betekent dat je veel parking plaatsen ziet in het centrum en daarnaast nieuwbouw projecten: winkels in containers en veel speeltuinen.  Op 26 februari (weer een reis dag) heb ik mijn reis voortgezet naar Queenstown, de adventure capital van NZ. Hier is het bungeejumpen ooit van start gegaan. Tijdens deze rit passeerde ik de prachtige meren: Tekapo en Pukaki. Het laatste uur van de reis voerde door een mooi wijngebied, waar de pinot noir wordt gefabriceerd. Mijn dagen in Queenstown stonden in het teken van wandelingen om het Wakatipumeer en genieten van het grote aanbod van gezellige restaurants. Ik heb deelgenomen aan twee excursies. Allereerst een middag paardgereden door een mooi "Lord of the Rings" landschap met veel rivierbeddingen in Plenorchy. Ten tweede de dag excursie naar Milford sounds in de fjorden regio. Het werd een ommelandse reis om de fjorden te aanschouwen. Per bus, boot, bus kwamen we uiteindelijk op een boot die ons de spectaculaire  inhammen van de sounds heeft laten zien. De boottrip duurde 3 uur, dat was iets te lang voor me, het geeft wel aan hoe omvangrijk dit fjorden gebied is. Op deze unieke plek kan je naast de fjorden zeeleeuwen en de blauwe dolfijn waarnemen. Het is een mooi gebied, dat niet erg toeristisch is omdat het dus moeilijk toegankelijk is. 

Op 4 en 5 maart heb ik mijn eerste board surfing (surfcoach) lessen gehad aan het stand van Sumner te Christchurch. Het was een geweldige ervaring die gepaard ging met veel blauwe plekken. Ik kreeg 2 uur les pér dag. In een half uur theorie werd verteld over de wind, type golven, zandbanken en uiteraard de techniek. Je gaat op je bord liggen met je hoofd naar hét strand en je armen gestrekt vooruit.  Daarna ga je op zoek naar een goede golf, als die bij de achterkant van je board is ga je 3 keer "paddlen" om vaart te maken en daarna volgt de "standup", plaats je handen naast je zij en kom omhoog vervolgens ga je op je knieën zitten om vanhieruit naar " surf boarding" stand te komen. Het omhoog komen vanuit de knieën is hét moeilijkste moment van de beweging, die vloeiend moet verlopen. Na veel golven over me heen gehad te hebben lukte het me aan hét einde van de dag een paar keer. In het water bezig zijn en de golven proberen te trotseren geeft een enorme kick.

Op maandag 7 maart heb ik de botanische tuinen, hier staat Christchurch om bekend en het Antarctica museum bezocht. De Antarctica experience, zoals ze het zelf noemen, was geweldig. Het grote continent met extreme wind en kou wordt door veel films prachtig in beeld gebracht. Tevens kan je in een simulatiekamer de kou ( gekleed in dikke jas) van Antarctica enkele seconden ervaren. Op 8 maart ben ik in de avond aangekomen in het plaatsje Kaikoera, waar ik de volgende dag ben gaan zwemmen met dolfijnen. De excursie zwemmen met dolfijnen in "nature" is uniek omdat de dolfijnen niet in een bassin zitten en eveneens niet gevoerd worden. Tijdens de excursie kregen we allereerst uitgebreid uitleg over wat ons te wachten staat en ontvingen we een zeer warm swim suit ( a la een kikvorst) om de kou van het zeewater te weerstaan. Op ongeveer 50 meter van de kust van Kaikoera verwijderd zwemmen groepen  (200) dolfijnen. We zijn met een boot (duurt een half uur om de dolfijnen te bereiken) er naar toe gevaren en vervolgens konden we aan onze duik en zwem (snorkel) sessie  met de dolfijnen beginnen. Het is geweldig om op 50 cm van diverse dolfijnen te zwemmen en hun makkelijk te zien bewegen door het water.  Wat een prachtige slimme beesten! De dolfijnen blijven langer bij je in de buurt als je rondjes maakt en naar beneden duikt in het water en geluiden (zingen) maakt. Dit was niet makkelijk dus af en toe moest je een stukje zwemmen in de open zee om weer enkele te bereiken omdat ze zich snel verplaatsen. Leuke ervaring, die ik iedereen kan aanraden. In de middag gewandeld naar een zeeleeuwen kolonie in de buurt van het plaatsje.

De afgelopen periode waren er weinig verslagen door slechte WiFi verbindingen.  

In het kort de plaatsen, die ik heb aangedaan, later volgt verslag. 

11-25 maart met HJ laatste 2 weken door NZ (mount cook, Fox glacier, Lake Matheson, Queenstown, Milford sound, Picton, Tongariro track ...) 

Op 25 maart ben ik vertrokken vanuit Auckland en dezelfde dag in LA aangekomen ;-), bijzonder om mee te maken. 

LA is de tweede grootste stad van Amerika en heeft in de gehele area 13 miljoen inwoners ( 4 miljoen in de city). LA bestaat uit allerlei subkernen en ik heb gekozen om in het gezellige Santa Monica, aan het strand, te bivakkeren. Op zaterdag 26 februari heb ik een wandeling gemaakt naar Venice beach en rondgestruind over de populaire boutique straat, Abbott Kinney boulevard. Het is heerlijk om hier rond te lopen en de gekke en muzikale mensen te observeren. Mijn reis garderobe is beperkt dus daar moest nodig verandering in komen. In Santa Monica downtown/third street promenade ben ik even te buiten gegaan aan shoppen en nu kan ik dus weer nieuwe kleding aantrekken :-). Tijdens mijn wandeling door de winkelstraten heb ik enkele leuke nieuwe winkelconcepten ontdekt. Mijn favoriete supermarkt is Whole foods market, waar je veel authentieke en biologische producten kan kopen. De volgende straten heb ik tijdens mijn verblijf verkend: Wilshire boulevard en Montana avenue. De laatste straat wordt de laid -back alternatief van Rodeo Drive genoemd.  Hier kan je designer kleding en veel gezellige cafe's vinden. Malibu ligt dichtbij Santa Monica dus dat wou ik ook nog even aandoen. Ik ben naar de Malibu pier gegaan en heb een strandwandeling gemaakt om de vele mooie (strand) huizen van de " rich and famous" te bewonderen. Een dag heb ik gespendeerd in het Getty Center museum, dat absoluut de moeite waard is. Het prachtige witte gebouw, met unieke tuin, is ontworpen door Richard Meier. Voor de architectuur en het uitzicht zou je er al naar toe moeten gaan. De collecties waren ook geweldig. Ik vond de fotografie expositie van Robbert Mapplethorpe erg mooi. Het is overigens leuk om te observeren hoe populair Van Gogh is. Zijn " Irissen" werden  door veel toeristen m.n. Aziaten gefotografeerd. 

Op 30 maart ben ik met het vliegtuig naar San Jose del Cabo, Baja Californië, vertrokken. Ik ben al twee keer eerder in Mexico ( staten Yucatan,Chiapas en Oaxaca) geweest en ik had altijd de wens om een keer B.C.  aan te doen. In LA was het ongeveer 18 graden Celsius en hier is het gemiddeld 27 graden Celsius in deze periode.  Het is heerlijk om de droge warmte  te ervaren en vrijwel altijd een " blue sky" waar te nemen. De eerste dagen heb ik het gezellige authentieke plaatsje met uiteraard een kathedraal en plaza mayor verkend en heb ik genoten van de mooie stranden. Elke donderdag heerst er een erg gezellige sfeer in het plaatsje omdat dan de "art walk" plaats vindt. Tussen 5-9 pm kan je genieten van galeries, locale versnaperingen en veel tequila! Ik heb een dag excursie gemaakt  naar Todos Santos," pueblo magico", dat op ongeveer 1,5 uur rijden van San Jose del Cabo ligt en als ware oase aanvoelt. 

Hier heb ik o.a. het fameuze hotel Californië van de songtekst van de Eagles bezocht. De buitenkant van het hotel is donkerrood geverfd en ademt  een mystieke sfeer uit door de vormgeving en de prachtige kleuren combinaties in de kamers. In het plaatsje heb ik eveneens andere koloniale gebouwen en galeries aan gedaan. De diverse stranden van het plaatsje liggen op ongeveer een half uur of 45 minuten lopen van het plaatsje vandaan. Het is een surfplaats en daarom wordt het ook wel 't Hawaï van Mexico genoemd. Op veel plaatsen kan je niet zwemmen door de gevaarlijke stromingen. In dit plaatsje sprak ik een tijdje met een Amerikaan, Pensionado, die er al 15 jaar woont en zich nu met real estate bezig houdt. Hij gaf aan dat het plaatsje zwaar te lijden heeft gehad van de hurricane van vorig jaar en dat dit ten koste is gegaan van de authentieke charme van het plaatsje. Veel buitenlanders verblijven hier permanent of ze hebben een tweede huis aan de zee zijde. 

Op 30 minuten rijden van San Jose ligt het veel toeristische Cabo San Lucas. Obama en zijn familie hebben hier onlangs vertoefd en hij zal ongetwijfeld een balletje op de golfbanen hebben geslagen. In de omgeving zijn veel luxe resorts en golfbanen.  In Cabo San Lucas heb ik de mooie haven met de vele pelikanen bewonderd. Ik heb met een watertaxi de geweldige kuststrook met vele rotsformaties en unieke standen zoals Lover's beach verkend. We hadden geluk dat we nog een baby walvis konden waarnemen omdat het seizoen van "whale watching" loopt tot eind maart. Op 7 april vertrek ik met de bus naar La Paz. Ik heb een week in airbnb adres gelogeerd aan de golfbaan met zwembad. Het viel me op dat er nauwelijks gebruik wordt gemaakt van de golfbaan en wat kost dit een onderhoud in de woestijn! 

De afgelopen dagen heb ik doorgebracht in La Paz, de hoofdstad van Baja California Sur, met 190.000 inwoners. La Paz heeft een betoverend landschap met helder turquoise zee en krijtachtige rotsen. Het is minder toeristisch dan Cabo San Lucas en het heeft een groot historisch gedeelte aan de Malecon, de boulevard waar veel restaurants en hotels zijn gevestigd. Het is bekend om zijn prachtige stranden, die 24 km ten noorden van La Paz liggen. Balandra beach en El Tecolote heb ik in een dag trip aangedaan. Balandra beach is het mooiste strand in la Paz met witte zandstranden en zeer ondiep helder turquoise water. De champignon rock kan je hier bewonderen. Hier zijn geen eettentjes. Het populairste strand is El Tecolote, waar diverse restaurants zijn en waar je eveneens watersport activiteiten ( jet ski, kajakken) kan beoefenen. Vanaf dit 2 km brede strand heb je prachtig uitzicht over het beroemde eiland, Isla Espiritu Santo. 

Er wonen veel Amerikanen en Canadezen in La Paz. Zij bivakkeren hier vaak 8 tot 10 maanden. Tijdens de hurricane periode (sept.-nov.) verlaten ze vaak hun appartement of boot. In de haven voor het Hyatt hotel ligt een zeer fraai vorm gegeven boot van Steve Jobs. Een "Apple" boot qua design!  Over merken gesproken het valt me op dat ik overal Heineken zie. Ik weet dat het een belangrijk export product van NL is, maar dit wordt  tijdens mijn reis overduidelijk bevestigd, zelfs in een bier (brouwerij) land als Mexico is het prominent aanwezig. Tijdens een poolparty van een Amerikaanse dame werd mij aan het eind van het feestje een joint aangeboden. Diegene die het me aanbood, was verbaasd dat ik er geen wou hebben ( jij komt toch uit Amsterdam :-)). De geur van een joint, die ruik ik regelmatig als ik aan het hardlopen ben door het Vondelpark, vind ik lekker maar ik kan ( gelukkig) niet roken. 

Op 10 april heb ik een excursie gemaakt naar Isla Espiritu Santo. Op de boottrip naar het eiland hebben we 2 walvissen gespot. Bij het eiland hebben we gesnorkeld en de onderwater wereld met vele gekleurde vissen waargenomen maar de kers op de  pudding was het zwemmen met honing bruine zeehondjes. Wat een geweldige ervaring. Ik heb er een aangeraakt en ze blijven dichtbij je zwemmen zodat je ze goed kan observeren. Het zwemmen met dolfijnen was leuk maar dit was specialer omdat je meer contact hebt met het dier. Enkele dagen later heb ik ook nog gesnorkeld met de walvis haai, die hier vlak voor de kust zijn habitat heeft. Zij eten plankton en zijn niet gevaarlijk. De eerste keer dat ik te water ging was ik een beetje bang omdat het een lang, groot beest is met een grote bek. Een walvis haai kan 12 meter worden en ze worden ongeveer 80 jaar. 

Ik heb uiteindelijk meerdere keren de walvis haai onder water gespot en ben vervolgens rustig met hem mee gezwommen. Ik kon zijn huid en zijn rustige bewegingen in het water goed waarnemen. De kleur van zijn huid is grijs met grote witte stippen, het lijkt wel gemarmerd.  Zes toeristen mogen maximaal tegelijkertijd met de walvis haai mee zwemmen en je moest ongeveer 1,5 meter bij hem vandaan blijven, niet dat ik dichterbij zou willen komen ;-)! In La Paz is onlangs een museum over walvissen ( orka's, dolfijnen en walvissen) geopend en dat is zeker de moeite waard om te bezoeken. De ontwikkeling van de walvis over miljoen jaren is daar goed in beeld gebracht. Daarnaast waren er enkele reproducties van de skeletten. Tijdens het avond eten ontdekte ik ook nog vliegende vissen in de haven. 

In La Paz heb ik overnacht in een modern hotel, One La Paz, met een zwembad op het dak, waar je prachtig uitzicht hebt over de stad. 

Op 14 april vertrek ik vroeg in de ochtend met het vliegtuig naar Puerto Vallarta, via Mexico city. Ik ga dus het schiereiland verlaten en naar "main land".

Op 14 april zou mijn vlucht om 6.25 am vertrekken vanuit La Paz naar Mexico city, om van daaruit naar Puerto Vallarta te vliegen. Er was helaas geen rechtstreekse vlucht vanuit La Paz naar Puerta Vallarta, hemelsbreed zou het 1,5 uur (nu 3,5 uur vliegen) vliegen zijn. Het (airline) netwerk laat in Mexico een beetje te wensen over, veel vluchten gaan via Mexico city. De vlucht was vertraagd omdat de purser zich ziek had gemeld, hierdoor zijn we 4 uur later vertrokken en was het niet mogelijk om de connectie (0.25 pm) vlucht te halen. De eerst volgende vlucht naar Puerto Vallarta (PV) was om 10.20 pm. Voor het ongemak kreeg ik een hotel in Mexico city aangeboden om de resterende tijd te overbruggen. Na 19 uur was ik dan eindelijk in PV aangekomen. Transport per bus is daarentegen goed geregeld en zeer comfortabel, je hebt meer ruimte dan in een vliegtuigstoel.

PV ligt aan de westkust van Mexico aan de Stille Oceaan. Het is de derde drukbezochtste badplaats van Mexico (na Cancun, Acapulco) Het heeft een subtropisch klimaat en het is omringd door jungle. In de jaren 60 werd PV bekend door de film "After the night of Iguana", met Elizabeth Taylor in de hoofdrol. De stad heeft ook zijn bekendheid te danken aan de "Love boat", die hier is opgenomen.  Het heeft een pittoreske persoonlijkheid (oude gedeelte) en een kosmopolitische sfeer.

US news heeft PV in 2010 uitgekozen als beste vakantie bestemming en als beste plek om met pensioen te gaan. De gemiddelde temperatuur is 27 graden Celsius. Tijdens de vele excursies die ik hier maak kom ik in contact met veel Amerikanen en voor hen is Mexico een zonnige, avontuurlijke, goedkope bestemming op enkele uren vliegen. 

Op 15 april heb ik het oude gedeelte, waar ik ook verblijf, ontdekt. Dit gedeelte heeft zijn authentieke sfeer behouden: de kathedraal, de keistenen straatjes en witte huizen met rode dakpannen ademen een gemoedelijke sfeer uit. Het heeft een mooie lange boulevard met prachtig uitzicht over de baai. Zona romantica, waar je 's avonds heerlijk op het strand kan eten, is het gezelligste gedeelte van de oude stad met veel restaurants, nachtclubs, bars, spa's, galeries en gay shops (de grootste gayscene van Latijns Amerika) en (kleinere) hotels. De volgende dag heb ik doorgebracht in PV nueva, waar de grote hotelketens en de haven, waar o.a. cruiseschepen vertrekken, zijn gesitueerd. De laatste dagen in Mexico heb ik ingevuld met relaxen aan het strand van PV en meerdere excursies maken om de omgeving rondom PV te verkennen. Het aanbod qua excursies is hier enorm, ik zou elke dag een andere excursie kunnen maken. In het seizoen (dec.t/m maart) worden hier overigens  ook walvis excursies aangeboden.

Op 17 april heb ik een excursie gemaakt naar Islas Marietas, kalkstenen rotsformaties (1 uur varen met de boot) waar o.a. de blauwvoetgent zijn habitat heeft. De blue-footed boobies (veel leuker woord!) komen alleen in West Mexico en op de Galapagos eilanden voor. Tijdens het snorkelen weer veel vissen gespot. Ik heb echt mijn draai gevonden qua snorkelen tijdens deze reis, het is altijd weer interessant en relax om de bijzondere onderwater wereld gade te slaan. Aan het einde van de trip heb ik de "hidden beach" bezocht. Die is alleen zwemmend te bereiken. Je zwemt als het ware een grot in, waar zich aan de achterkant een opening aan de bovenzijde bevindt. 

De volgende excursie, die een dag later plaats vond, stond in het teken van het binnenland ontdekken. Ik ben met een groep naar San Sebastián, pueblo magico, vertrokken. Een reis van ongeveer 1,5 uur door een glooiend subtropisch landschap. Het dorp staat bekend om zijn koloniale architectuur, keistenen straten en rustige ambiance. We hebben onderweg een haciënda, waar zilveren munten vroeger werden geslagen, een tequila destilleerderij en een biologische koffieplantage bezocht. Daar heb ik de sweet lemon geproefd een heerlijke vrucht die wij in NL niet kennen. Het is een kruising tussen sinaasappel en citroen. 

Na 2 excursie dagen heb ik  een strand dag ingelast. Ik heb het boek " ik ben Pelgrim" (een van de betere boeken die ik heb gelezen tijdens mijn reis) uitgelezen. Het is een leuk en ( spannend) interessant boek, waarin de issues in de wereld de revue passeren. Aan het strand de zon zien ondergaan tijdens het diner, kortom heerlijke "chill" dag. 

Op woensdag 20 april ben ik op Sea safari gegaan. We zijn met 25 toeristen in een grote speedboat stuiterend over de zee naar een Mexicaans dorp, Quimixto, vertrokken.  Hier zijn we te paard naar de watervallen gegaan. We zijn vervolgens langs de kust gaan varen op zoek naar een goede snorkel locatie dichtbij de rotsen. Na 45 minuten snorkelen is de excursie voortgezet naar een bounty paradise beach, waar we genoten hebben van een BBQ lunch. Ik heb vandaag veel Spaans (ik zat met 2 Mexicanen in de groep) gesproken en het is erg leuk om deze mooie taal weer op te pakken. 

In PV heb ik een reis en excursie organisatie, die door een Nederlandse dame wordt gerund, ontdekt. Zij heeft mij veel informatie gegeven over een trip van een week naar de "koperen canon" (4x groter dan de Grand canon),  die ik een andere keer wil gaan doen. Zij gaf aan dat dit het mooiste gedeelte van Mexico is, dus dat staat nog op mijn bucketlist. Ik heb met hen de volgende excursie gemaakt naar Sayulita, San Pancho en La Penita.

La Penita is een typisch Mexicaans dorp, waar elke donderdag een markt plaats vindt. We zijn via de boulevard naar de markt gelopen en daar hebben we even rond gekeken. In San   Pancho zijn we allereerst naar Entreamigos gegaan om een van de grootste recycle (vrijwilligers) projecten van Mexico te aanschouwen. Het gebouw, vroeger een grote loods, gaf onderdak aan diverse afdelingen: cafe, bibliotheek, shop, workshops ruimte, gymzaal en ruimtes waar allerlei materialen werden recycled zoals glas, plastic en stof. De vervaardigde producten worden in de shop verkocht en een hotel keten nam gretig aftrek van het glas, dat ze aan hun hotelgasten verkochten. Het gehele dorp werkte er aan mee en hierdoor ontwikkelde zich " the community". Kinderen kregen bijvoorbeeld nog meer scholing/huiswerk begeleiding aangeboden. Zie:www.entreamigos.org.mx

We zijn vervolgens naar het idyllische strand van het dorp gereden, waar we een heerlijke lunch verorberd hebben. De laatste bestemming van de excursie was Sayulita, het surfdorp, dat tegenwoordig al is uitgegroeid tot een toeristisch dorp met bohémien sfeer. Het is een leuk, gezellig dorp waar je heerlijk kan slenteren door de straatjes met leuke winkeltjes. Het strand was erg druk en daarom prefereerde ik San Pancho.

Op 23 april ben ik met de watertaxi naar Yelapa, ligt op 45 minuten varen van PV, vertrokken. Daar hebben we een waterval bezocht en kregen we een rondleiding door het tropische woud met de vele tropische fruit bomen. Ik heb daar de grootste vrucht  ter wereld, jackfruit, geproefd. De vrucht kan 75 cm tot een meter lang worden en lijkt qua kleur en structuur op een mango. Het heeft een groene bast en wordt ook wel Nangka genoemd. Het was een onbewolkte dag dus in de middag heerlijk genoten van de zon in een luie stoel op het mooie strand.  De laatste dagen in PV heb ik o.a. aan het strand Los Muertos, het dak van het hotel met zwembad, struinend door de oude stad (Elizabeth Taylor home bezocht) en in de yoga ruimte doorgebracht. 

Op 27 april ben ik met Delta airlines naar LA gevlogen, vlucht duurt ongeveer 3 uur. Ik ben weer naar Hostelling international - Santa Monica gegaan. Dit "luxe" hostel ligt op 1 minuut lopen van de boulevard en 40 minuten rijden van het vliegveld. In het hostel heb ik meerdere malen in de kamer met open haard gezeten omdat het hier in de ochtend en avond fris, 14 graden, kan zijn. Ik kan alvast even wennen aan de temperatuur die me straks te wachten staat. Op donderdag 28 april ben ik langs de boulevard met het fantastische brede strand naar Venice beach gelopen. Je loopt dan langs muscle beach, waar Arnold Schwarzenegger in de 60-er jaren zijn spierballen trainde. In Venice beach worden veel sporten beoefend: skaten, fietsen en paddle tennis. Daarnaast heb je de muzikanten die hun kunsten vertonen, al met al een heerlijke sfeer.  Aan het eind van de middag heb ik een excursie " Malibu stars homes tour" bijgewoond. In een open auto reden we vanaf Santa Monica Pier over de beroemde Pacific Coast Highway naar Malibu, waar we de huizen van de beroemdheden (o.a. Leonardo di Caprio, Cher, Bruce Willis, Courteney Cox, Cindy Crawford) hebben bewonderd. De huizen staan direct op het strand, een van de meest gewilde plekken ter wereld. Ze vergen veel onderhoud en gezien de aardbeving gevoeligheid van het gebied is het niet mogelijk om ze te verzekeren. Tja, als je zo veel geld hebt dan neem je dat voor lief!  Op vrijdag 29 april vlieg ik met de KLM terug naar Amsterdam en ga ik genieten van mijn eigen stulpje! 

De contouren van mijn reis:

2 januari t/m 2 februari: Australië

2 februari t/m 25 maart : Nieuw Zeeland

26 maart t/m 29 april: Amerika/ Mexico ( 30 maart naar San José del Cabo  in Baja Californië en 14 april naar Puerto Vallarta). 

In Mexico ga ik een traject volgen dat onlangs door Chris Zegers ook is afgelegd, zie www.3opreis.bnn.nl en dan selecteren: Mexico/LaPaz en Todos Santos. 

Ik ga niet de treinroute, El Chefe,  doen door de koperen canon dit werd mij afgeraden  vanwege het feit dat het niet ongevaarlijk kan zijn als "solo" dame.